Inwestowanie
Jak działa IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne
Wstęp
Jeżeli czytasz ten artykuł i jeszcze wierzysz w mit o państwowej emeryturze, to czas zmienić postrzeganie Państwa, jako organu, który zapewni dostatnie życie na emeryturze – tak się nie stanie. Mało tego, zapamiętaj że wiek emerytalny, który obecnie przypada na 60 rok życia dla kobiet i 65 rok życia dla mężczyzn (na rok 2021) jest płynny i każda władza, na każdym etapie rządzenia, może go dowolnie zmienić (czyt. podwyższyć/obniżyć).
Emerytura państwowa, ta z ZUS, będzie bardzo niska, współczynnik zastąpienia spada rok po roku i nie ma co liczyć, że to, co skapnie nam w ramach miesięcznej wypłaty emerytury, wystarczy nam na dostatnie życie do jego ostatniego dnia.
Czym jest IKE
Ideą IKE, czyli Indywidualnego Konta Emerytalnego jest to, aby zachęcić obywateli do oszczędzania pieniędzy na stare lata. Jest to miejsce, gdzie możemy gromadzić pieniądze, które posłużyć mają nam na emeryturze. IKE można prowadzić od 16 roku życia, jednak dla osób małoletnich (czyli do ukończenia 18 lat) możliwość wpłat jest ograniczona do lat, w których taka osoba osiągnie przychód.
Cały proces budowania kapitału na IKE odbywa się „pod parasolem podatkowym” i to główna jego cecha. Co to znaczy w praktyce? Spełniając pewne warunki, o których piszę dalej, nabywamy prawo do pomnażania środków zgromadzonych na tym koncie bez płacenia podatku potocznie nazywanego podatkiem Belki.
Obok ZUS (I filar) i OFE (II filar) konto IKE jest jednym z kilku instrumentów, które składają się na III filar emerytalny. Za ten filar odpowiedzialni jesteśmy my sami, co implikuje że jest on dobrowolny, ale korzyści z niego płynące są na tyle istotne, że powinniśmy w swojej świadomości ustawić go niemal jako obowiązkowy.
Podstawowe cechy IKE
W roku 2021, kiedy piszę ten artykuł, konto IKE można prowadzić za darmo niemal wszędzie. Oprócz tego konto posiada jeszcze kilka innych cech:
- Jedna osoba może mieć TYLKO jedno konto IKE – są to konta indywidualne.
- Po spełnieniu warunków określonych w ustawie jesteśmy zwolnieni z podatku Belki od zysków kapitałowych.
- Od momentu powstania konto w ramach IKE posiada limit wpłat w roku kalendarzowym (w 2021 roku jest to 15777 złotych).
- Otwarcie takiego konta w jednej instytucji nie skazuje nas na nią do końca życia. Konto IKE można przenosić między różnymi instytucjami.
- W ramach IKE możemy inwestować na rynku akcji, obligacji, w ETFy, Fundusze Inwestycyjne, czy założyć lokatę. Mamy pełną dowolność odnośnie inwestowania naszych środków.
- Środki zgromadzone na koncie IKE są dziedziczone, bezpośrednio lub w postępowaniu spadkowym.
Roczny limit wpłat na IKE
Od momentu powstania IKE w 2004 roku, aż do roku 2008 limit wpłat określany był jako 150% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Aktualnie od roku 2009 jest to 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Limit ten określany jest pod koniec roku i w roku 2021 wynosi 15777 złotych (średnie wynagrodzenie w 2021 roku to 5259 złotych. Limit na rok 2022 powinien być znany pod koniec br. i prawdopodobnie będzie on wyższy, niż w roku bieżącym.
Przewaga IKE nad zwykłym kontem maklerskim
Raczej jasnym jest to, że w ramach IKE możemy np. prowadzić lokatę kapitału i odcinać kupony. Preferencje podatkowe pozwalają nam jednak zachować co roku 19% podatku, którego nie musimy odprowadzać w ramach rocznego zeznania podatkowego. Inwestując środki na koncie maklerskim, które prowadzone jest w ramach IKE, jest dokładnie tak samo. Nie musimy odprowadzać podatku, jesteśmy z niego zwolnieniu, dopóki nasze środki są na tym koncie.
Zanim jednak przejdę dalej, spójrz proszę na wykres:
Przyjmujmy następujące założenia, wpłacamy co miesiąc okrągłą kwotę 1000 złotych (12 000 złotych rocznie) i pomnażamy nasze oszczędności w tempie 5% rocznie brutto.
Niebieska linia obrazuje nam wpłaty, które dokonaliśmy na konto. Zakładając np. horyzont czasowy 20 letni, wpłaty będą opiewały na 240 000 złotych.
Po wspomnianych 20 latach oszczędzania i stopie zwrotu na poziomie 5% rocznie, którą w tym przykładzie sobie przyjęliśmy, na naszych kontach maklerskim i IKE będą następujące kwoty:
- zwykłe konto – 359 196,49 złotych
- IKE – 396 791,45 złotych
Czas zastanowić się, skąd na koncie IKE kwota wyższa o 37 594,96 złotych wyższa. Wynika to właśnie z preferencji podatkowych, które oferuje nam IKE. Przy zwykłym koncie maklerskim co roku będziemy rozliczać się z Urzędem Skarbowym i od wypracowanego zysku będziemy musieli odprowadzić podatek od zysków kapitałowych w wysokości 19%. Jeżeli natomiast te same ruchy będziemy dokonywali w ramach rachunku maklerskiego, ale opakowanego w produkt jakim jest Indywidualne Konto Emerytalne, to z tego obowiązku jesteśmy zwolnieni. Podatek, który musielibyśmy zapłacić zostaje na naszym koncie i dalej „pracuje” na wynik naszych inwestycji.
Na przestrzeni 20 lat różnica to blisko 38 000 złotych, ale co w przypadku, kiedy założenie odnośnie stopy zwrotu było by wyższe? Co w przypadku, kiedy dodatkowo wydłużymy horyzont czasowy? Te liczby będą jeszcze większe, odchylenie będzie rosło, przy dokonywaniu dokładnie tych samych ruchów na koncie. Jedyna zasadnicza różnica to opakowanie naszego konta maklerskiego w IKE.
Wcześniejsza wypłata - czy IKE również jest bardziej opłacalne, niż zwykłe konto maklerskie?
Mógłbym odpowiedzieć na to pytanie jednym słowem – TAK. Wyjaśniając jednak, dlaczego się opłaca, warto jeszcze raz przytoczyć korzyść, która płynie z korzystania z konta maklerskiego w ramach IKE – preferencje podatkowe.
Z założenia odraczamy płacenie podatku na koncie IKE, który w przypadku zwykłego konta maklerskiego płacimy co roku. Korzyść podatkowa nie jest tak imponująca, jak w przypadku utrzymania środków na IKE do 60 roku życia, jeśli wcześniej chcemy wypłacić swoje środki. Można jednak tę sytuację porównać do korzystania z darmowej pożyczki od Urzędu Skarbowego. Przez okres lat, w których powinniśmy płacić podatek Belki, my go nie płacimy. Środki te dalej dla nas pracują i w domyśle kapitał, który pracuje jest po prostu wyższy. Dzięki temu, nawet jeśli zdecydujemy się wypłacić środki wcześniej, to owszem, podatek zapłacimy, ale przez wcześniejsze lata generował on nam dodatkowe zyski.
Dziedziczenie środków z IKE
Środki zgromadzone na IKE podlegają dziedziczeniu. Jest możliwość wskazania osób, które te środki odziedziczą przy okazji naszej śmierci. W przypadku, kiedy osoby dziedziczącej nie wskażemy, to środki zgromadzone na IKE zostaną rozdysponowane miedzy spadkobierców.
Co do transferu środków, osoba dziedzicząca środki podejmuje decyzję, czy chce by środki zostały przetransferowane na jej konto IKE, jest też możliwość transferu na konto w ramach PPE – Pracowniczego Planu Emerytalnego.
Drugą możliwością jest wypłata. Przy wypłacie środki z konta IKE zmarłego nie będą obciążone podatkiem Belki, ani też nie zostaną obciążone podatkiem od spadku, czy darowizny.
Gdzie założyć IKE? I jakie są koszty?
Wybierając instytucję, kierowałbym się zdecydowanie takimi aspektami jak:
- Brak opłat za prowadzenie konta – IKE z założenia jest na długi termin, ta opłata jest niepotrzebnym kosztem.
- Jak najniższe prowizje od transakcji – by nie przepłacać.
- Oferta dostępu do rynków i instrumentów – jeśli zależy nam na rynkach zagranicznych, to nie każde konto będzie odpowiednie, tak samo w przypadku np. ETFów.
- Interfejs – jeśli nie chcemy się męczyć podczas korzystania.
Pierwsze 4 wiersze to konta, które osobiście bym rozważał. Jeśli chcemy kupować akcje, czy obligacje tylko na polskiej giełdzie, to najlepszym wydaje się bezkonkurencyjnie DM BPS, jednak jego interfejs nie jest super nowoczesny.
Ja korzystam z usług eMaklera IKE oraz IKE w DM BOŚ. Dla jednych Bank Ochrony Środowiska będzie lepszy, ale ja jednak polecam IKE w mBanku (możliwe, że wynika to z sentymentu), interfejs jest dla mnie nowocześniejszy i bardziej intuicyjny.
Jeżeli chciałbyś założyć konto IKE, będę wdzięczny, jeśli skorzystasz z moich linków afiliacyjnych poniżej:
Mój portfel IKE
W ramach publicznego portfela, który prowadzę na blogu i kanale YT zapraszam Cię do śledzenia poczynań na moim koncie IKE TUTAJ. Poniżej znajdziesz playlistę z dotychczasowymi filmami z portfela.
Playlist
Podsumowanie
Jeżeli jesteś inwestorem, a jeszcze nie posiadasz konta IKE – koniecznie je załóż. Ma ono same plusy, względem zwykłego konta maklerskiego. Do końca roku już mało czasu, a limit na 2021 rok przepada z jego końcem, pamiętaj by maksymalnie go wykorzystać. Inwestowanie przy wykorzystaniu IKE po prostu się opłaca, nawet jeśli nie będziesz czekać do emerytury z wypłatą.
Osobiście uważam, że możliwości gromadzenia kapitału na emeryturę i ominięcie podatku od zysków kapitałowych jest wystarczającym powodem, by otworzyć takie konto. Jeśli ulegasz społecznym narracją o tym, że jest to niebezpieczne i Państwo może w każdej chwili coś zepsuć, bądź możesz stracić swoje środki, to od razu udaj się do banku i zamknij swoje konto bankowe, poprzedzając je wypłatą wszystkich środków.
IKE znakomicie nadaje się też na walkę z inflacją, uzyskujemy lepszą stopę zwrotu, więc dotyka ona nas mniej przez ulgę podatkową. Mocno się zastanów, czy aby na pewno dalej chcesz przechodzić obojętnie obok instrumentu, który nie ma wad względem zwykłego konta maklerskiego.
Na koniec pamiętaj o dwóch rzeczach, jeśli nie zaczniesz dzisiaj, to za rok będziesz o jeden limit IKE uboższy. Warto oszczędzać na swoją emeryturę, podziękujesz sobie za jakiś czas, kiedy nie będziesz musiał się martwić, czy możesz dorzucić do koszyka zakupowego coś więcej, niż tylko przysłowiowy „suchy chleb”. O emeryturze warto zacząć myśleć już teraz.
Daj znać w komentarzu, czy udało mi się Ciebie przekonać!
Informujemy, że inwestowanie na rynkach finansowych może wiązać się z istotnym poziomem ryzyka i wystąpienia znacznych strat zainwestowanych środków finansowych. Ze szczególną rozwagą należy traktować instrumenty finansowe oparte na depozycie zabezpieczającym.
Należy mieć również na uwadze, że historyczne wyniki nie stanowią gwarancji, że przyszłe rezultaty będą podobne.